Trên thế giới, có vô số loại gỗ quý hiếm với các đặc điểm và giá trị kinh tế khác nhau. Ở mỗi quốc gia, người ta lại phân loại các loại gỗ quý này dựa trên các đặc điểm riêng, tạo thành các nhóm khác nhau. Trong bài viết sau, hãy cùng Đồ Gỗ Hà Phát khám phá chi tiết về 10 loại gỗ đắt nhất Việt Nam và lý giải vì sao chúng lại được ưa chuộng như hiện tại.
Tại sao một số loại gỗ lại có giá trị cao?
Một số loại gỗ có giá trị cao tại Việt Nam vì nhiều lý do khác nhau. Trước hết, đặc điểm của gỗ giá trị cao là có độ bền tốt, khả năng chống mối mọt và vẻ đẹp tự nhiên với màu sắc, vân gỗ độc đáo.
Thứ hai, việc khai thác các loại gỗ quý thường đòi hỏi kỹ thuật cao và công phu, góp phần tăng giá trị của chúng.
Thứ ba, nhu cầu của thị trường đối với các sản phẩm gỗ cao cấp như nội thất sang trọng, đồ thủ công mỹ nghệ luôn cao và ổn định.
Cuối cùng, yếu tố văn hóa cũng ảnh hưởng đến giá trị của gỗ khi một số loại gỗ được coi là biểu tượng của sự sang trọng và quý phái trong các nền văn hóa khác nhau.
Phân loại nhóm gỗ theo tiêu chuẩn Việt Nam
Tùy thuộc vào từng quốc gia và khu vực cụ thể, các tiêu chuẩn phân loại gỗ tự nhiên có thể khác nhau. Tại Việt Nam, các loại gỗ tự nhiên được chia thành 8 nhóm như sau:
- Nhóm I: Gỗ quý với vân gỗ, màu sắc đẹp, có mùi hương đặc trưng, độ bền cao và là nhóm gỗ đắt nhất Việt Nam.
- Nhóm II: Gỗ nặng và cứng với tỷ trọng lớn, có khả năng chịu lực tốt.
- Nhóm III: Gỗ nhẹ và mềm hơn so với các nhóm I và II, nhưng vẫn có độ bền và khả năng chịu lực khá tốt.
- Nhóm IV: Gỗ có thớ mịn, độ bền tương đối và dễ dàng trong việc gia công.
- Nhóm V: Gỗ có tỷ trọng trung bình, được sử dụng phổ biến trong ngành xây dựng và sản xuất đồ đạc.
- Nhóm VI: Gỗ nhẹ, có sức chịu đựng thấp và dễ bị mối mọt, nhưng lại dễ chế biến.
- Nhóm VII: Gỗ nhẹ với khả năng chịu lực kém và khả năng chống mối không cao.
- Nhóm VIII: Gỗ rất nhẹ với sức chịu lực rất thấp và dễ bị mối mọt tấn công.
Tổng hợp 10 loại gỗ quý hiếm tại Việt Nam
Cùng chúng tôi điểm qua danh sách 10 loại gỗ đắt nhất Việt Nam, được nhiều gia đình ưa chuộng khi lựa chọn nội thất trang trí:
Trầm Hương
Khi nói về các loại gỗ quý hiếm ở Việt Nam, gỗ Trầm Hương là cái tên không thể bỏ qua. Đây là loại gỗ với hương thơm đặc trưng và được xếp vào loại I trong danh mục gỗ quý. Trầm Hương chủ yếu phân bố tại các khu vực Đông Nam Á như Việt Nam, Campuchia, Thái Lan, và Lào.
Gỗ Trầm Hương hình thành từ cây Dó khi bị nhiễm bệnh. Theo các nghiên cứu, khi cây Dó mắc phải những bệnh do vi khuẩn, nó sẽ tiết ra một lượng dầu kháng khuẩn. Dần dần, dầu này tích tụ và biến thành Trầm Hương. Theo đó, kích thước và chất lượng của Trầm Hương phụ thuộc vào thời gian hình thành và mức độ nhiễm khuẩn. Dựa trên kinh nghiệm của những người khai thác Trầm Hương lâu năm, những cây Dó bị hư hại như có vết nứt, vết đục, hay dấu hiệu của mối mọt thường có nhiều khả năng tạo ra Trầm Hương hơn là những cây còn khỏe mạnh và không có dấu hiệu hư hỏng.
Gỗ Sưa đỏ
Gỗ Sưa đỏ hiện đang xếp thứ hai trong bảng xếp hạng các loại gỗ đắt nhất Việt Nam. Nhìn chung, giá trị của gỗ Sưa đỏ có thể thay đổi tùy thuộc vào cây, chất lượng lõi gỗ và nhiều yếu tố khác. Theo đó, gỗ Sưa đỏ là một loại gỗ tự nhiên quý hiếm, thuộc nhóm I trong phân loại gỗ. Tại một số khu vực, người ta còn biết đến loại gỗ này với các tên gọi như gỗ huê, gỗ huỳnh, chủ yếu phân bố ở miền Bắc và miền Trung Việt Nam cùng một số khu vực khác.
Cây Sưa đỏ thường có tán cây màu xám hoặc kem sữa, thân xù xì và vỏ cây có các vết nứt dọc. Hoa của cây gỗ Sưa đỏ mọc thành chùm và có mùi thối đặc trưng. Một điểm nổi bật của gỗ Sưa đỏ nữa là vân gỗ đều có ở tất cả bốn mặt, nhiều người đã đánh giá đây là loại gỗ có vân đẹp và đặc biệt nhất. Vân gỗ Sưa đỏ thường nổi bật với những lớp thớ gỗ nhỏ, mịn, có màu hồng hoặc đỏ sẫm, đôi lúc còn xen lẫn với những thớ gỗ màu đen.
Hoàng Đàn
Là một trong các loại gỗ đắt nhất Việt Nam, Hoàng Đàn chủ yếu phân bố ở một số tỉnh miền núi phía Bắc Việt Nam và được coi là một trong những loại gỗ có chất lượng và giá trị cao nhất. Cây Hoàng Đàn thuộc họ thông và có khả năng sinh trưởng mạnh mẽ, có thể sống trên các sườn núi đá vôi nơi nhiều loài cây khác không thể phát triển. Cây có thể cao tới 20m, nhưng thân cây thường nhỏ và nhiều cành, với đường kính thân có thể đạt từ 0,5 đến 1m ở những cây trưởng thành.
Đặc biệt, gỗ Hoàng Đàn chứa tinh dầu tự nhiên giúp chống lại mối mọt nên giá trị của loại gỗ này chủ yếu đến từ tinh dầu của nó. Theo đó, tinh dầu Hoàng Đàn có thể duy trì mùi hương thơm lâu dài trong nhiều thập kỷ hoặc thậm chí hàng trăm năm. Sản phẩm từ gỗ Hoàng Đàn có thể giữ được hương thơm lâu mà không cần phải đánh bóng như nhiều loại gỗ khác.
Gỗ Xá Xị
Gỗ Xá Xị, còn được gọi là gỗ Re Hương, là một trong những loại gỗ đắt đỏ hàng đầu tại Việt Nam. Gỗ Xá Xị thuộc nhóm IV trong hệ thống phân loại gỗ của Việt Nam và là thành viên của họ Long Não. Ở nước ta, gỗ Xá Xị chủ yếu phân bố ở các khu vực Bắc Bộ, Bắc Trung Bộ và tập trung nhiều nhất tại các khu rừng ở Quảng Ngãi, Bình Thuận, Tây Nguyên.
Gỗ Xá Xị nổi bật với đặc tính bền bỉ và khả năng thích nghi tốt với nhiều môi trường khác nhau. Trong quá trình chế tác, gỗ ít bị nứt nẻ và tinh dầu của nó có tác dụng chống lại côn trùng cũng như mối mọt. Vân gỗ của Xá Xị không chỉ đẹp mà còn có màu sắc thu hút. Ngoài ra, mùi hương nhẹ nhàng từ gỗ Xá Xị còn mang lại cảm giác thư thái và dễ chịu cho người sử dụng. Nhờ vào sự quý hiếm và hương thơm đặc biệt của mình, gỗ Xá Xị được giới thượng lưu ưa chuộng để làm các sản phẩm nội thất cao cấp.
Gỗ Trắc
Gỗ Trắc là một trong các loại gỗ đắt nhất Việt Nam, còn được biết đến với các tên gọi khác như Trắc Nam Bộ hay Cẩm lai Nam Bộ. Loại gỗ này chủ yếu phân bố ở miền Trung và cũng có mặt rải rác ở các khu vực thuộc Nam Bộ. Cây Trắc có thân to lớn, khi trưởng thành có thể đạt đường kính lên tới 1 mét và cao khoảng 25 – 30 mét. Mặc dù cây Trắc phát triển khá chậm nhưng chất lượng gỗ của nó lại cực kỳ quý giá.
Hiện nay, gỗ Trắc được sử dụng cho nhiều mục đích khác nhau, bao gồm chế tác đồ gỗ mỹ nghệ như sập, bàn ghế, tủ, giường và đồ cổ hoặc giả cổ. Nó cũng được dùng để làm các sản phẩm điêu khắc như tượng,vòng hạt tay, lộc bình và các linh vật phong thủy. Đồng thời, gỗ Trắc còn được xuất khẩu, đặc biệt là được ưa chuộng tại thị trường Trung Quốc.
Gỗ Mun
Gỗ Mun là một loại gỗ quý hiếm thuộc nhóm I và được xếp vào hàng những loại gỗ đắt đỏ nhất tại Việt Nam. Hiện tại, gỗ Mun chủ yếu phân bố ở các khu rừng ở Tuyên Quang, Hà Giang, Quảng Bình, Khánh Hòa và một số vùng khác. Nhìn chung, cây Mun là cây lâu năm, có thể sống đến hàng trăm năm, phát triển chậm và ưa ánh sáng, đồng thời có khả năng chịu đựng các điều kiện thời tiết khắc nghiệt.
Đặc biệt, gỗ Mun rất được ưa chuộng trong ngành chế tác đồ nội thất và đồ gỗ mỹ nghệ. Loại gỗ này thường được dùng để làm các sản phẩm như sập gỗ, tủ chè, tủ quần áo, bàn ghế gỗ nguyên khối, bàn ghế kiểu hoàng gia, bàn ăn, giường ngủ, đũa gỗ, vòng tay, hộp trà, đĩa tứ linh, tượng điêu khắc, lộc bình, tranh gỗ và nhiều sản phẩm trang trí khác.
Gỗ Gụ
Thuộc top các loại gỗ đắt nhất Việt Nam, Gỗ gụ là một loại gỗ quý hiếm, nằm trong nhóm I theo phân loại gỗ ở Việt Nam. Đây là một trong những loại gỗ đắt đỏ nhất ở nước ta, thuộc nhóm cây đại thụ với chiều cao từ 20 đến 30 mét và đường kính thân cây có thể dao động từ 0,6 đến 8 mét, thậm chí có những cây đạt đến 1,2 mét.
Với kích thước lớn và hình dáng thẳng tắp của thân cây, gỗ gụ rất phù hợp để chế tác đồ gỗ mỹ nghệ có chất lượng cao và giá trị cao – đây chính là một trong những điểm mạnh nổi bật của gỗ gụ. Do gỗ gụ có quá trình sinh trưởng chậm và đã từng bị khai thác quá mức trong quá khứ, nguồn gỗ hiện nay gần như cạn kiệt và nó đã được chuyển vào nhóm II, nghiêm cấm việc khai thác từ môi trường tự nhiên.
Pơ-mu
Gỗ Pơ-mu là một loại gỗ quý hiếm thuộc nhóm I và nằm trong danh sách 10 loại gỗ đắt nhất tại Việt Nam, thuộc họ Hoàng Đàn. Gỗ Pơ Mu còn được biết đến với các tên gọi khác như Đinh Hương, Mạy Vạc, Tô Hạp Hương và Khơ Mu. Loài cây này thường phát triển tốt trong môi trường khí hậu mát mẻ, nhiều mưa và ưa ánh sáng mặt trời, vì thế chúng khá phù hợp với điều kiện khí hậu của Việt Nam. Tuy nhiên, do việc khai thác quá mức vì giá trị kinh tế cao, gỗ Pơ Mu đã được phân loại vào nhóm IIA và hiện bị cấm khai thác. Ngày nay, việc trồng rừng Pơ Mu đang được khuyến khích bởi chính phủ.
Gỗ Pơ Mu trưởng thành có những đặc tính nổi bật như độ cứng và độ bền cao, thớ gỗ nhỏ và mịn, với độ liên kết giữa các thớ gỗ rất tốt, nhờ đó mà gỗ ít bị cong vênh trong quá trình sử dụng. Khi mới được cắt, gỗ Pơ Mu có màu sắc sáng, nhưng theo thời gian, màu của nó sẽ dần chuyển thành sắc xỉn và hơi ngả vàng. Một điểm đặc trưng nữa của gỗ Pơ Mu là mùi hương nhẹ nhàng của nó, có khả năng đuổi côn trùng rất hiệu quả.
Gỗ Cẩm Lai
Gỗ Cẩm Lai cũng là một trong những loại gỗ đắt nhất Việt Nam. Theo đó, tại hội chợ đồ gỗ nội thất Hà Nội vào tháng 10/ 2020, một nhánh gỗ Cẩm Lai từ Nam Phi được chào bán với mức giá lên tới 10 tỷ đồng. Khúc gỗ này dài 5,48 mét và có đường kính 2 bên là 7,2 mét. Con số này hoàn toàn hợp lý trong bối cảnh gỗ Cẩm Lai lấy từ rừng tự nhiên ở Việt Nam hiện đang ngày càng hiếm hoi. Gỗ Cẩm Lai được xếp vào nhóm I quý hiếm, đồng thời nằm trong danh sách các loại gỗ cấm khai thác (IIA).
Gỗ Cà te
Gỗ Cà Te, còn được biết đến với các tên gọi khác như gỗ Hổ Bì, gỗ Gõ đỏ, Cà tê, hay Cate, là một loại gỗ thuộc nhóm I quý hiếm và đã được đưa vào danh sách các loài cây cấm khai thác theo sách đỏ của Việt Nam. Loại gỗ này nổi bật với lõi gỗ có màu đỏ, từ đỏ đậm đến đỏ nhạt, và đặc biệt với những vân đen chạy trên bề mặt gỗ như hình dạng của da hổ. Gỗ Cà Te có đặc điểm là nặng, có thớ gỗ mịn màng, độ cứng và độ bền cao, đồng thời có khả năng chống mối mọt, ít bị cong vênh. Thân gỗ thường có các vân xoáy lớn, với sự kết hợp giữa màu vàng và đen.
Ứng dụng của các loại gỗ giá trị cao
Như vậy, chúng tôi đã kể tên tất tần tật 10 loại gỗ đắt nhất Việt Nam, hãy xem qua những ứng dụng mà các loại gỗ quý hiếm này có thể mang lại:
Sản xuất đồ nội thất cao cấp
Các loại gỗ giá trị cao thường được ưa chuộng trong ngành sản xuất đồ nội thất cao cấp nhờ vào vẻ đẹp và chất lượng vượt trội của chúng. Các loại gỗ như gỗ Hương, gỗ Cà Te, và gỗ Gõ đỏ được sử dụng để chế tác các sản phẩm nội thất không chỉ vì vẻ đẹp tự nhiên mà còn vì độ bền cũng như khả năng chống mối mọt của chúng.
Đồ mỹ nghệ và trang trí
Các loại gỗ quý như gỗ Hương, gỗ Cẩm Lai và gỗ Đinh Hương thường được sử dụng để chạm khắc tượng phật, tranh gỗ và các tác phẩm nghệ thuật truyền thống. Chất liệu gỗ cao cấp giúp các nghệ nhân tạo ra những sản phẩm có giá trị cao với nhiều chi tiết tinh xảo.
Nhạc cụ và các sản phẩm đặc biệt khác
Các loại gỗ giá trị cao không chỉ được biết đến vì vẻ đẹp và độ bền của chúng mà còn vì những ứng dụng đặc biệt trong chế tạo nhạc cụ và các sản phẩm tinh xảo khác. Chẳng hạn, gỗ Cà Te với cấu trúc chắc chắn và vân gỗ độc đáo thường được dùng để làm những cây đàn guitar, piano cao cấp hoặc trống.
Hy vọng qua bài viết này, bạn đã có cái nhìn rõ hơn về những loại gỗ đắt nhất Việt Nam cùng những lý do cốt lõi làm nên giá trị của chúng. Nhìn chung, các loại gỗ quý hiếm trong bài luôn được xem là biểu tượng cho sự sang trọng và đẳng cấp trong các thiết kế nội thất, mỹ nghệ hay nhạc cụ.